Nadwaga i otyłość – choroby XXI wieku
Czy nadwaga i otyłość to choroby?
TAK
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) uznają otyłość za przewlekłą, postępującą i nawrotową chorobę. Jej leczenie wymaga kompleksowego podejścia – obejmującego zmianę stylu życia, wsparcie dietetyczne, psychologiczne, farmakoterapię lub leczenie chirurgiczne.
Definicja i skala problemu
Nadwaga i otyłość to przewlekłe choroby polegające na nadmiernym nagromadzeniu tkanki tłuszczowej w organizmie, co prowadzi do zaburzeń metabolicznych i zwiększa ryzyko poważnych powikłań zdrowotnych.
O skali problemu świadczy fakt, że według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ponad 1,9 miliarda dorosłych na świecie ma nadwagę, z czego ponad 650 milionów cierpi na otyłość. Problem ten dotyczy również dzieci – liczba otyłych dzieci i młodzieży gwałtownie rośnie.
Jak rozpoznać nadwagę i otyłość?
Najpopularniejszą metodą oceny jest wskaźnik BMI (Body Mass Index), obliczany wg wzoru:
BMI = masa ciała (kg) / [wzrost (m)]²
- Prawidłowa masa ciała: BMI 18,5–24,9
- Nadwaga: BMI 25–29,9
- Otyłość I stopnia: BMI 30–34,9
- Otyłość II stopnia: BMI 35–39,9
- Otyłość III stopnia (olbrzymia): BMI ≥ 40
Należy jednak pamiętać, że wskaźnik BMI nie uwzględnia masy mięśniowej, wieku ani rozmieszczenia tkanki tłuszczowej, dlatego często uzupełnia się go o pomiary obwodu talii oraz analizę składu ciała.
Jakie są przyczyny nadwagi i otyłości?
Nadwaga czy otyłość wynikają z wielu czynników, które najczęściej ze sobą współistnieją:
1. Nadmierna podaż energii:
- spożywanie więcej kalorii niż zużywa organizm, zwłaszcza przez dłuższy cza
- dieta bogata w tłuszcze nasycone, cukry proste i przetworzoną żywność
2. Styl życia:
- brak regularnej aktywności fizycznej
- siedzący tryb życia-praca biurowa, spędzanie czasu przed monitorem
3. Czynniki psychiczne i społeczne:
- jedzenie emocjonalne np. objadanie się w odpowiedzi na stres, smutek, nudę
- zaburzenia odżywiania się – np. kompulsywne objadanie się, bulimia
4. Czynniki biologiczne:
- genetyczne predyspozycje do tycia – wolniejszy metabolizm, gospodarka hormonalna
- choroby endokrynologiczne – niedoczynność tarczycy, zespół policystycznych jajników, zespół Cushinga
5. Leki:
Niektóre leki, takie jak sterydy, niektóre antydepresanty czy leki przeciwpadaczkowe, mogą sprzyjać przyrostowi masy ciała.
6. Wpływ środowiska
- dostępność niezdrowego jedzenia -fast foody, słodycze, napoje słodzone, żywność wysokoprzetworzona
- presja społeczna i reklamy promujące niezdrową żywność
umów wizytę on-line